Pompa ciepła to urządzenie wykorzystujące do ogrzewania obiektu naturalną, odnawialną energię cieplną górotworu, wody podziemnej lub powietrza. Nie jest to inwestycja tania, a koszt jej wykonania zwróci się dopiero po kilku latach. Mamy jednak pewność, że jest korzystna dla środowiska naturalnego i bezpieczna dla użytkownika, pod warunkiem prawidłowego jej wykonania.
W Polsce najbardziej popularne są pompy gruntowe, dla których wykonuje się otwory wiertnicze, służące do zabudowy pionowego kolektora ciepła (tzw. dolnego źródła). Ciepło pozyskiwane jest ze środowiska gruntowego poprzez zainstalowanie wewnątrz odwiertów rur PE 32 lub 40 mm, wypełnionych niezamarzającym czynnikiem, np. glikolem propylenowym. Pozostała przestrzeń wokół rurek PE powinna być wypełniona masą żwirowo-bentonitową lub bentonitowo-cementową (tzw. cement termiczny) w celu odizolowania instalacji od potencjalnych warstw wodonośnych.
Wykonywanie odwiertów na potrzeby pionowych wymienników gruntowych regulowane jest ustawą Prawo Geologiczne i Górnicze. Ustawa ta zwalnia nas z wykonywania procedur urzędowych w przypadku, gdy planowane otwory wiertnicze nie przekroczą głębokości 30 m. Powyżej tej wartości, na wykonanie prac terenowych potrzebny nam będzie projekt robót geologicznych podlegający zgłoszeniu w miejscowym Starostwie Powiatowym. Jeżeli po upływie 30 dni od zgłoszenia w urzędzie, starosta nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji, sprawa zostaje załatwiona milcząco. Urząd może wnieść sprzeciw, jeżeli sposób wykonywania zamierzonych robót geologicznych zagraża środowisku lub projekt robót geologicznych nie odpowiada wymaganiom prawa.
Prace powinny być projektowane, kierowane i dokumentowane przez geologa posiadającego uprawnienia kategorii nr IV lub V z zakresu hydrogeologii.
Dla otworów o głębokości powyżej 100 m należy przed rozpoczęciem wiercenia opracować również Plan Ruchu Zakładu Górniczego.
Ilość otworów oraz ich głębokość dobierana jest w zależności od zapotrzebowania obiektu na ciepło oraz jednostkowej mocy cieplnej możliwej do pobrania z gruntu, dlatego bardzo ważna jest analiza geologicznych materiałów archiwalnych poprzedzająca wykonanie projektu robót geologicznych, mająca na celu poznanie przybliżonego profilu geologicznego w rejonie planowanych prac.
Wiercenia oraz zabudowę wymienników gruntowych powinna wykonać firma o odpowiednim zapleczu sprzętowym i uprawnieniach do wykonywania tego typu prac. Prace wykonywane są pod nadzorem geologa, który na bieżąco prowadzi opis profilu geologicznego i obserwacje przejawów wody podziemnej oraz kontroluje zgodność przebiegu prac wiertniczych z projektem robót geologicznych. Pamiętać należy także o inwentaryzacji geodezyjnej wykonanych wymienników, ponieważ zgodnie z Prawem Budowlanym traktowane są one jako instalacja podziemna stanowiąca sieć uzbrojenia terenu.
Wymienniki gruntowe podłącza się do znajdującej się wewnątrz budynku pompy ciepła o odpowiedniej mocy dobranej przez projektanta.
Wyniki prac terenowych przedstawia się w powykonawczej dokumentacji geologicznej. Dokumentację taką należy opracować i przedłożyć w urzędzie do 6 miesięcy od zakończenia prac w terenie.
opracowała: Marlena Wyspiańska
